Inleiding
Opmerking: dit stuk zal, gezien de omvang, worden opgeknipt in drie delen. Het eerste deel betreft een bescheiden stuk over de PVV-Kamerfractie.

Deze week kwam de term flood the zone in zwang. Trump en Musk trachten het nieuws met radicale onzin te overspoelen, opdat hun werkelijke beleidsacties enigszins buiten het zicht blijven. Terwijl Trump oppert om Groenland met economische of militaire dwang in te lijven, het Panamakanaal te confisqueren en Gaza te zuiveren van etnische Palestijnen, is de tech-oligarch Musk – zonder enig democratisch mandaat – druk bezig het staatsapparaat te ontmantelen en te Trumpificeren.

Die ontmanteling van het staatsapparaat kan ertoe leiden dat Amerika voor geruime tijd geen liberale democratie meer is en een vergelijkbare bestuursvorm implementeert zoals ‘onze’ autocraat Viktor Orbán dat heeft gedaan in Hongarije: een autocratisch, corrupt roversnest waar verkiezingen nog wel vrij zijn, maar niet eerlijk, en waar het innige netwerk van de autocraat in kwestie zichzelf verrijkt. Het is een giftige cocktail van kleptocratie en illiberale democratie.

Dit model staat de polder-Trump, Geert Wilders, ook voor. Het liefst krijgt hij, net zoals Trump, presidentiële bevoegdheden om van Nederland een xenofobe, corrupte staat te maken, waarbij Hongarije, Israël, de Trumpistische VS en Rusland onze nauwste vrienden zijn in de wereld. Hij droomt ervan dat hij, en hij alleen, het voor het zeggen heeft in ons land, en hij hekelt alle parlementaire of institutionele tegenmacht. De afgelopen week heeft Wilders, naast zijn vergelijkbare ideologische voornemens, laten zien dezelfde tactiek te hanteren als de Trumpisten.

Als je een dossier zou aanleggen over de PVV en haar betrokkenheid in de politieke actualiteit, dan zou dit tientallen pagina’s dik zijn. Soms is dat te verklaren door de aard van de PVV (er zit dan geen strategie achter). De PVV heeft op zijn zachtst gezegd bedenkelijke standpunten, en dan zullen logischerwijs “opmerkelijke” personen zich willen inzetten voor zo’n partij. In het geval van dhr. Wilders lijkt het echter op een rationele strategie: een strategie om met man en macht de PVV electoraal vitaal te houden, ondanks dat de PVV gewoon niets kan of niets wil en daardoor niets doet – behalve afbraakbeleid forceren (zie het asiel- en migratiebeleid van minister Faber).

Wilders’ kornuiten: nietsdoenerij, marginale onderwerpen.
Alvorens het doen en laten van dhr. Wilders wordt besproken, zal ik eerst nader inzoomen op de PVV-fractie. Is het zo dat de PVV-fractie eindelijk als een geoliede machine is gaan opereren en dat de nieuwe Kamerleden eindelijk ‘ingewerkt’ (veelgehoord tegenargument) zijn? Nee, bijna anderhalfjaar na de nieuwe samenstelling van de Tweede Kamer zijn er nog altijd drie Kamerleden die gerust aangemerkt kunnen worden als ‘spookkamerleden’. Het gaat hier om de Kamerleden Eric Esser, Robert Rep en Vincent van den Born. Zij hebben ofwel niets gedaan, of het bleef beperkt tot één motie in een tijdsbestek van 200 dagen tot iets meer dan een jaar.


De SP wil deze nietsdoenerij van een aantal PVV-Kamerleden aanpakken door te korten op het salaris. Dat lijkt mij symptoombestrijding. De grondoorzaak voor alle evidente organisatorische tekortkomingen en de disfunctionaliteit van deze ‘partij’ is het ondemocratische, ondoorzichtige karakter waardoor Kamerleden geselecteerd worden op loyaliteit en niet op competentie, waardoor Kamerleden nauwelijks enige zeggenschap hebben over hun werk (veelal lezen de Kamerleden wat af van een papiertje; vermoedelijk een tekst die geschreven is door Wilders). De afwezigheid van enige transparantie en interne partijdemocratie noodzaakt journalisten, zoals Chris Aalberts, om aan Kremlinologie te doen. Een strikte partijwet is derhalve broodnodig. Ik juich van harte de plannen van D66 toe op dit punt; liever gisteren dan morgen. Misschien is dit—zeker als zulke oligarchische of autoritaire partijen in trek blijven (FvD, BBB en PVV)—het belangrijkste wetsvoorstel uit de recente parlementaire geschiedenis.


Naast de afwezige PVV-Kamerleden ziet het er ook niet naar uit dat er sprake is van een steile leercurve bij de resterende Kamerleden. We hebben de afgelopen 15 maanden al het ongekend lage niveau van veel PVV-Kamerleden mogen aanschouwen. Hidde Heutink wendde bijvoorbeeld het grootste deel van zijn debatinbreng, tijdens de begroting infrastructuur en mobiliteit, aan om zijn beklag te doen over het aanplanten van wat bloemetjes en ander groen bij NS-stations. Reinder Blaauw en Joeri Pool ageerden daarnaast tegen het levensgevaarlijke woke-spook; een ideaal cultureel-maatschappelijk haatobject om maar niks inhoudelijks te hoeven zeggen over de betreffende beleidsdossiers. Verder was onderwijswoordvoerder Patrick van der Hoeff een felle tegenstander van de internationalisering van het beroepsonderwijs in de regio met het argument: ‘We zijn toch in Nederland, en daar spreken we Nederlands.’ Dat zulke onderwijsinstellingen enkel in leven gehouden kunnen worden met een influx aan buitenlandse studenten, ging er niet in. ‘Nederland moet Nederlands blijven en Nederland voor de Nederlanders’ was de hoofdgedachte.


Ik heb geen enkele illusie dat de radicale signatuur ooit zal verdwijnen bij de PVV, maar het is werkelijk verbazingwekkend dat het debatniveau zo infantiel is en dat er bij een aantal Kamerleden geen enkele professionaliteit te bespeuren is. Dat amateurisme bij de PVV kwam opnieuw aan het licht toen PVV-Kamerlid Patrick Crijns deze week deelnam aan het debat inzake de invoering van een registratieplicht voor verkooppunten van tabaksproducten. Het werd van meet af aan duidelijk wat Crijns van maatregelen vond die rookverslaving en overmatige rookconsumptie moeten bestrijden: ‘Betutteling’. De argumentatie voor zijn standpunten kwam echter totaal niet uit de verf, en past geheel in die lange reeks aan infantiele debatdeelnames van PVV’ers. Allereerst legde hij tijdens een interruptiedebatje met Daniëlle Jansen (NSC) voor dat het vrije ondernemerschap verankerd is in Europese verdragen. Crijns vond het daarom opmerkelijk dat NSC—het zelfverklaarde rechtsstatelijke geweten—hieraan wilde tornen door de tabakssector flink met regelgeving te beteugelen. Het is allereerst al hoogst opmerkelijk dat een PVV’er Europese verdragen aanhaalt om zijn standpunt kracht bij te zetten. Immers, het liefst ziet de PVV dat alle verdragen direct door de papierversnipperaar gaan. Verder raakt het argument ook nog eens kant noch wal. Als je dit argument consequent zou hanteren, zou de overheid in allerlei andere sectoren die de volksgezondheid schaden onbeperkte ondernemersvrijheid moeten verlenen aan ondernemers. De PVV is een felle tegenstander van het liberaliseren van drugs, dus ik vermoed niet dat de PVV dit argument consequent op zal voeren; het is puur een gelegenheidsargument. Daarnaast zijn er ook nog andere constitutionele en verdragstechnische verplichtingen die wellicht wel zwaarder wegen, zoals de constitutionele plicht van de overheid om over de volksgezondheid te waken.


Het absolute dieptepunt van de inbreng van Crijns was ongetwijfeld het interruptiedebat met Harmen Krul (CDA). Het uitgesproken anti-rookstandpunt van Krul die tijdens dit interruptiedebat doorklonk, stuitte op weerstand van Crijns. Crijns vond dat die registratieplicht voor verkooppunten te ver gaat, omdat je dan op een glijdende schaal zou begeven. Voor je het weet zou de nationale politiek een einde maken aan activiteiten zoals autorijden (honderden verkeersdoden) en fitnessen (heeft sportblessures tot gevolg). Die vrees van Crijns is vanzelfsprekend ongegrond. Crijns vergelijkt de consumptie van verslavende dodelijke middelen (ongeveer 700.000 zieke mensen als gevolg van overmatige tabaksconsumptie) met iets wat een noodzakelijk kwaad is en wat zelfs onder de streep positieve maatschappelijke effecten heeft. Autorijden is per slot van rekening een essentieel vervoersmiddel binnen de nationale mobiliteit, en sport en bewegen levert een factor 2,76 meer op aan maatschappelijke baten (uitgedrukt in euro’s) dan de kosten.


Het knullige, amateuristische karakter van de PVV-fractie is werkelijk beschamend. Dat de PVV voor absolute vrijheid is op het gebied van tabaksconsumptie, dat kun je nog met enkele principiële ideologische standpunten verdedigen, zoals de individuele vrijheid en verantwoordelijkheid van burgers. Je zou dan dus een bepaald mensbeeld moeten poneren. Crijns komt echter niet verder dan kinderlijke vergelijkingen, drogredeneringen en gelegenheidsargumenten.

Steun het anti-populistische geluid!

Wil je dit opiniërende platform maandelijks steunen met een bescheiden financiële bijdrage? Dat kan via deze link: Columns (stripe.com)

Of steun het platform eenmalig met een bedrag naar keuze invullen: https://buy.stripe.com/00g176ce24rc3Cg3cc