Er zitten weer verkiezingen aan te komen. Waar de VVD de liberale beginselen al lang geleden heeft verlaten om de campagnemachine te worden die ze nu is, wordt ‘liegen als strategie’ weer pijnlijk zichtbaar. Gelukkig dit keer niet over duizend euro die iedereen zou krijgen – dat was zelfs de VVD van vandaag te goedkoop. Nee, ditmaal wordt er gelogen over de plannen van CDA en GL-PvdA ten aanzien van de hypotheekrente–aftrek (HRA). 

Liegen over de HRA gaat als volgt. Zowel het CDA als GL-PvdA hebben in hun verkiezingsprogramma goed uitgewerkte voorstellen opgenomen om de HRA af te bouwen en deze uiteindelijk geheel ten grave te dragen. Daar hebben deze partijen een goede reden voor, omdat juist de HRA een van de belangrijkste aanjagers van de ontwrichtende situatie op de koopwoningenmarkt is. De plannen van CDA en GL-PvdA rusten op wetenschappelijk onderzoek, dat in de afgelopen jaren gedaan is. De HRA drijft prijzen op, waardoor een koopwoning veel te duur wordt en daarmee onbereikbaar voor veel mensen.

Op dit moment kost de HRA zo’n 11 miljard per jaar aan gemiste belastinginkomsten. Ofschoon er al wat stappen gezet zijn in de afbouw van de HRA (mede op aangeven van, houd u vast, Rutte’s VVD) gaat dat niet snel genoeg. Die 11 miljard komen in hoofdzaak ten goede aan mensen met hogere inkomens (want die kunnen dure huizen kopen) en zich enorme hypotheken met overeenkomstige rentelasten permitteren. En het is nu precies deze laatste groep die overwegend de rijke aanhang van de VVD vormt.

De VVD betrekt de stelling dat zij er is voor de ‘hardwerkende Nederlander’. Wie ze daar precies mee bedoelt is nooit goed uitgelegd. Ik ga het maar eens proberen. Mensen die van looninkomens leven betalen zich scheel aan loon- en inkomstenbelasting. De rijke achterban van de VVD een stuk minder, omdat zij inkomens hebben die in grote mate op vermogenswinsten gebaseerd zijn. Immers, een eigenaar-directeur van een middelgroot bedrijf zal zichzelf nooit meer dan het absoluut minimale DGA-salaris betalen. De rest van het inkomen komt uit dividend en slimme onkostenvergoedingen. Op dat fiscaal-geoptimaliseerde inkomen wordt dan de hypotheekrente in mindering gebracht. De looninkomen-genieter heeft behalve de HRA niets af te trekken, want al die leuke aftrekposten zijn in de afgelopen dertig jaar tijdens de successievelijke VVD-kabinetten vakkundig de nek omgedraaid, resulterend in een aanzienlijke toename van de fiscale druk. De hoogste inkomens betalen hooguit rond de 35% belastingen, waar de laagste inkomens boven de 40% uitkomen. 

Als we dus de HRA gaan afbouwen, dan kan dat alleen tegelijk met een verlaging van de loon- en inkomstenbelasting. En dat is waar de VVD-campagne in alle toonaarden over zwijgt. De VVD is ertegen dat er 11 miljard van behoorlijk rijk naar hardwerkend Nederland wordt verschoven. Ofwel: als u een koopwoning heeft en van een looninkomen leeft en een bescheiden vermogen heeft in de vorm van een paar duizend euro spaargeld, dan bent u een dief van uw portemonnee als u uw stem aan de VVD geeft.

De VVD is er voor die mensen die looninkomens én vermogensrendementsinkomens hebben. De ‘krabbelaars’ met alleen een looninkomen en misschien wat geld op de bank zijn alleen interessant als er verkiezingen zijn. De VVD liegt tegen u, tegen ons allemaal. Alweer. Nog steeds. 

Stem ze weg!

Daniël Speetjens is publicist, schrijver en politiek wetenschapper.