Zoals u weet volg ik de verkiezingscampagne op de voet. Hoewel ik een meer lange-termijn oriëntatie op en dus mening over politieke partijen heb, is het soms verbazingwekkend om te zien hoe gemakkelijk feiten worden verdraaid of er gewoon wordt gelogen.

U kunt elders op deze site artikelen van mijn hand lezen waarin ik wijs op de leugens van politici zoals Yesilgöz, Wilders en Eerdmans. Daar gaat het om constateringen in flagranti, op heterdaad dus. Niet om ‘vergissingen’, maar doelbewust gelieg om uw gunst te verkrijgen. Overigens is liegen niet iets dat tot campagnes beperkt blijft. We weten allemaal dat Mark Rutte notoir was en vrij recent kwam ik ook weer wat niet zo heel fraai gelieg van Van Meijeren van FvD in de handelingen van de Tweede Kamer tegen. Nu kunt u, helaas terecht, stellen dat politici nu eenmaal liegen. Dat doen ze al zo lang ze bestaan – we weten dat er in het oude Rome lustig op los werd gelogen door mensen in dit vak. De vraag is echter wat we ervan moeten vinden.

Allereerst is liegen nooit fraai, zeker niet als het met voorbedachten rade wordt gedaan. Je mag het dan anders noemen, verdraaiingen, misleiding enzovoorts, de kern blijft dat het willens en wetens verkondigen van onware zaken nooit enige positieve waardering verdient of zou mogen krijgen. 

Ten tweede is liegen als middel om voordelen te verkrijgen (uw stem, beloningen, lidmaatschappen, donaties) uiteindelijk gewoon strafbaar. Wie liegt om zichzelf voordelen te verschaffen, loopt het risico daarvoor aan de rechter verantwoording af te moeten leggen, met alle gevolgen van dien. Denk aan meneer De Mos in Den Haag, die, hoewel vrijgesproken, zeker zaken heeft gedaan die niet door de beugel kunnen en daar vervolgens niet de waarheid over heeft gesproken.

Ten derde is ieder ‘feit’ dat een politicus uitspreekt een oproep aan u om te bezien wat er van diens verhaal klopt. Velen vinden dat ingewikkeld want te veel werk, maar dat is nu precies waar het in een democratische rechtsstaat om draait. Dat werk bent u verplicht te doen, want dat is waarom u stemrecht heeft. En, laten we wel wezen, we hebben nog nooit toegang gehad tot zoveel informatie als nu, met die dikke smartphones in onze zakken.

Mijn constatering is dat politici er deze dagen flink op los liegen, misleiden of dingen op manieren vertellen die niet tot een juiste conclusie leiden. Er zijn voorbeelden te over, zoals bijvoorbeeld de discussie over het basispakket in de zorg. Voor mij als kiezer betekent dat dat ik nog meer dan anders zaken controleer, erover lees en probeer te begrijpen waar de discussies over gaan (en dat valt soms echt niet mee), om langs die weg tot een oordeel te komen over waar het om gaat en welke conclusie en eventuele consequentie ik eraan zou moeten verbinden.

Dit is natuurlijk allemaal niet absoluut. We kiezen deze week een Tweede Kamer, en daarmee opties voor een nieuw te vormen regering. En ook niet meer dan dat. Anderzijds zijn verkiezingen zelden zo cruciaal geweest als deze: het risico dat we een antidemocratische of zelfs autoritaire weg ingeduwd worden is levensgroot. En daar zijn we met zijn allen bij en ook verantwoordelijk voor.

Doet u het dus niet voor uzelf, maar voor uw naaste die het minder goed heeft dan u, uw kinderen aan wie u dit land nalaat en uiteindelijk voor uzelf omdat u een schoon geweten wilt houden.

Weet op wie u stemt!

#stemzeweg